Iqtisodchi Sergey Guriev va siyosatshunos professor Deniel Treysmanning “Manipulyativ diktatorlar” (Spin Dictators ) kitobi yaqin orada o‘qigan eng qiziq asarlarimdan biri bo‘ldi. Sobiq SSSR hududida katta bo‘lgan odam uchun kitobdagi misollar balki yangilik bo‘lib ko‘rinmas, lekin undagi tizimlashgan analizlar va tushuntirishlar XX asr diktaturasi va zamonaviy, yangi diktaturalarni anglashga yordam beradi. Chavez, Li Kuan Yu, Putin va hatto Nazarboev kabi davlat boshliqlari Stalin, Mao, Pinochet kabi qonxo‘r klassik diktatorlardan ancha farq qiladi(mi?) Dunyodagi demokratik jarayonlar va texnologiyalar tuzumlarni yumshata oladimi? O‘zlarini qaysidir ma'noda progressiv, demokratik jarayonlar olib boruvchi sifatida ko‘rsatuvchi shaxslar diktaturaning yangi turiga asos soldimi? “Manipulyativ diktatorlar” tez kunlarda o‘zbek tilida dunyo yuzini ko‘rishi kutilmoqda, bu kitob qator savollarga javob berishga harakat qiladi hamda qiziq teoriyani ilgari suradi.  @madnifique Madina Musaeva o`qidi.

Manipulyativ diktatorlar

1-bob

“Xameleon” (rus. Xameleon, rom. Chamelyeon) — Anton Chexovning “Oskolki” jurnalining 1884-yil 8-sentabr 36-sonida nashr etilgan “Kichkina sahna” (Stsenka) sarlavhasi bilan A. Chexov imzosi bilan chop etilgan qisqa hikoyasi. (A. Chexov). U Chexovning 1886 yilda Sankt-Peterburgda nashr etilgan "Motley hikoyalari" (Pyostrye rasskazy) to'plamiga (subtitrsiz) kiritilgan va 1891-1899 yillarda ushbu kitobning 2-14 nashrlarida o'zgarmagan holda nashr etilgan. Uni Chexov oʻzining “Asarlar toʻplami”ning 2-jildiga kiritgan.[

Xameleon 

Xolid Husayniy 1965 yilda Qobulda afg‘on diploma­ti oilasida tug‘ilgan. 1980 yilda uning oilasi AQSHga ko‘chadi. Shu yerda u tibbiyot fakultetiga o‘qishga kiradi. Uning ilk romani «Shamol ortidan yugurib» AQSHda yangi asrning bestseller asariga aylanadi. Mazkur asar dunyoning qirqdan ortiq tillarida 10 million nusxada nashr qilingan. Bu kitob asosida Gollivud kino ijodkorlari film ham suratga olishgan.

Shamol ortidan yugurib 

1-qisim

2-qisim

3-qisim

4-qisim


Soʻnggi yaproq (hikoya) [O.Genri]
Vashington Skverning gʻarbidagi kichik bir dahada koʻchalar chalkashib ketgan va «tor koʻchalar» nomini olgan yoʻlakchalarga boʻlinib ketgan edi. Bu «tor koʻchalar» ajabtovur burchaklar va egri chiziqlar hosil qilgandi. Hattoki, bir koʻcha oʻzini-oʻzi bir yoki bir necha marta kesib oʻtardi. Bir paytlar bir musavvir bu koʻchaning noyob xususiyatini kashf qilgan ekan. Doʻkondan kelgan pul yigʻuvchi kishi boʻyoq, qogʻoz va boʻz uchun toʻlov qogʻozlarini qoʻlida tutgancha shu koʻchalarni aylanib oʻtayotib hisob boʻyicha bir tsent ham undirolmay qaytib ketayotganini koʻrib qolishini bir tasavvur qilib koʻring!

So‘nggi yaproq 

O'Genri. So'nggi yaproq

Har bir bola fitratida uning kelajakda qanday inson bo‘lib yetishishi haqidagi sirlarni qamrab olgan "Bolalik siri" bordir. Bu sir "Yo‘l ko‘rsatuvchi" o‘laroq bolaning shaxsiyati va xarakterini shakllantirishda kattalardan vazminlik, sabr-toqat talab qiladi. Bolaning asl o‘zligini yuzaga chiqarish uchun "Bahs maydoni"ni vujudga keltiradi. Kattalar bolaning tabiatida ko‘zga tashlanadigan bu nozik harakatlarni eʼtiborga olmasdan o‘z bilganlaricha “Namunali” farzand tarbiyalashda g‘ayrat ko‘rsatib, bu sohada muammolarni keltirib chiqarmoqdalar 

Shaxsiyat va xarakter rivojlanishida farzand tarbiyalash siri

1-qism

2-qism

3-qism 

4-qism 

5-qism

6-qism 

7-qism 

O‘zining olisdagi mittigina sayyorasidan Yerga uchib kelgan bolakay. U ancha-muncha sayyoralarda bo‘lgan, har xil odamlarni uchratgan. Lekin u qayerda bo‘lmasin, tezda zerikib qoladi, o‘z sayyorasini sog‘inadi. Chunki Kichkina shahzoda o‘sha yerda tug‘ilgan. O‘sha joyda uni sevimli guli kutmoqda. Xo‘sh Kichkina shahzoda o‘z maskaniga qayta oladimi? Fransuz yozuvchisi Antuan de Sent-Ekzyuperining ushbu kitobini o‘qib chiqsangiz, bu savolga javob topasiz.

Kichkina shahzoda

1-5 qisim

6-15 qisim

16-27 qisim

Jek London hikoyalari hayotiy voqelikka asoslangan bo‘lib, ular yozuvchining o‘ta sinchkov, kuzatuvchan shaxs ekanidan dalolat beradi. Bu asarlar bilan tanishgan o‘quvchi hayotni yanada chuqurroq o‘rganadi, uning pastu balandlikdan iborat yo‘l ekanini his qiladi, muallifning jonli tasvirlarida o‘z hayoti bilan uyg‘un bo‘lgan qandaydir o‘xshash chizgilarni ko‘radi. Yozuvchi qalamiga mansub asarlarning bugungi kungacha yashab, muxlislari tarafidan sevib-ardoqlanib kelinayotganining siri ham shunda.

Shimol odisseyasi

Bir necha kunda millioner bo‘lish mumkinmi? Shu bilan insonning istaklari poyoniga yetarmikan?

Qo‘lingizdagi kitob - “Sarmoyador”ning bosh qahramoni Frenk Kaupervud o‘zining savqi tabiiysiga quloq tutib, bir necha kunda chindan boyib ketadi. Unda o‘smirligidanoq atrofdagilar taʼsirida savdogar va birja o‘yinchisi ruhiyati shakllangandi. Tashabbuskor, iqtidorli va serg‘ayrat yosh yigit asta-sekin hech qanday tamoyilni tan olmaydigan, o‘z hukmini o‘tkazuvchi ochko‘z millionerga aylandi-qoldi. Ammo hayot bir tekis emas, uning uchun kutilmagan og‘ir sinovlar hali oldinda edi...

“Sarmoyador” - amerikalik yozuvchi Teodor Drayzerning eng mashhur romanlaridan biri. Adibning "Istak trilogiyasi" dan joy olgan ushbu asari 1912 - yilda nashr etilgan. Unga amerikalik temir yo‘l korchaloni, millioner Charlz Yerksning hayot yo‘li asos qilib olingan. Kitobda konkret inson misolida tadbirkor qanday fikrlashi, xayolidan qanday o‘ylar kechishi, muammolarga qanday yechim topishi tasvirlangan. Bu asar chinakam tadbirkor xarakteriga berilgan chizgidir.

Yagona kitob ko'rinishida!

Sarmoyador

2-bob

4-bob

1-bob 

3-bob

Inson ruhiyatini yorituvchi salmoqli asarlari bilan jahon adiblari ro‘yxatidan o‘rin oldi. Uning umuminsoniy qadriyatlarni tarannum etuvchi barcha asarlari allaqachon haqiqiy kitobxonlar javoniga terib bo‘lingan. Dostoevskiy ma'lum bir millat hayotini, turmush tarzini yoritar ekan, zamirida barcha xalqlarga birdek xos bo‘lgan ma'naviy xususiyatlarni — mehr-muhabbat, sadoqat, elparvarlik, mexnatsevarlikni yuksaklarga ko‘taradi.

Mashhur adibning «Kambag‘allar» romani ham ana shunday tuyg‘u va hislatlarni ulug‘lovchi asarlardan biridir. Kitob keng ommaga mo‘ljallangan.

Kambag'allar

Ikki taqdir: har ikkisi ham shaxmat bilan ilinj o'laroq shug'ullanishgan. Biri uchun hayotda o'z o'rnini topishning yagona vositasi, Ikkinchisi aqldan ozmaslik uchun oxirgi yupanch bo'lgani uchun shaxmat o'ynagan.
Yuqoridagi gaplar Stefan Sveygning "Shaxmat novellasi"dagi taqdirlar haqida.  Madina Musaeva o`qidi. @madnifique

Shaxmat novellasi 

MARK MENSON – “New York Times” hamda xalqaro miqyosda bestseller deb tan olingan “Beparvolikning nozik sanʼati” asarining muallifi. Uning markmanson.net blogi oyiga ikki milliondan ortiq oʻquvchilarni jalb etadi. Menson Nyu-York shahrida istiqomat qiladi.

Beparvolikning nozik san'ati

Beparvolikning_nozik_sanʼati_4_qism_Mark_Menson_audio_kitob_.m4a

Beparvolikning_nozik_sanʼati_10_qism_Mark_Menson_audio_kitob.m4a

Beparvolikning-nozik-sanʼati-5-qism-Mark-Menson-audio-kitob.m4a

Beparvolikning-nozik-sanʼati-7-qism-Mark-Menson-audio-kitob.m4a

Beparvolikning-nozik-sanʼati-9-qism-Mark-Menson-audio-kitob.m4a

Ҳар ким ўз фарзандига билганича таълим-тарбия беради. Бу борада ҳамманинг ўз қараши бор. Аммо келажак кимнинг йўли тўғрироқ эканини, албатта, кўрсатади... Мазкур китобда бой ва камбағал тоифадаги оталарнинг фикр-мулоҳазаларини, бу хусусдаги тамойилларини келтирар эканмиз, сиз азизларда солиштириш имкони мавжуд бўлади. Хулосани ўзингиз чиқаринг. Китоб сизга манзур бўлади ва ёрдам беради, деган умиддамиз.

Boy ota Kambag'al ota

Nega ayrim mamlakatlar farovonroq yashaydi? “Mamlakatlar tanazzuli sabablari” mualliflari ushbu savolga ishonchli va izchil asoslangan yangi nazariya bilan javob berishga bel bog‘lagan: farovonlik sababi iqlim, geografiya yoki madaniyat emas, balki mamlakatdagi institutlardir. Qadimgi Rim va tyudorlar davridan to zamonaviy Xitoygacha bo‘lgan tarixiy va zamonaviy misollarga tayangan yetakchi olimlar – Daron Ajemo‘g‘li va Jeyms A. Robinsonning taʼkidlashicha, kuchi va mablag‘ini tikishi uchun odamlar qattiq mehnat qilsa, boyishi mumkinligiga ishonishi zarur, bu esa innovatsiyaga rag‘bat, barqarorlik va tinchlikni taʼminlovchi ishonchli institutlar demakdir.

Kitob mualliflari o‘zlarining o‘n besh yillik tadqiqotlariga asoslanib, Maks Veberdan to Jeffri Saks hamda Jared Daymondgacha bo‘lgan qator olimlarning nazariyalariga javob berdi. Madina Musaeva o'qidi. @madnifique

Mamlakatlar tanazzuli sabablari: qudrat, farovonlik va kambag‘allik manbalari

"Klod Gueux" - fransuz yozuvchisi Viktor Gyugoning 1834 yilda birinchi marta nashr etilgan qisqa hikoyasi. O'z davridagi jazo tizimini tanqid qilishga bag'ishlangan va keyinchalik "Les Misérables" romaniga asos bo'lgan bir qator motivlarni o'z ichiga oladi. Hikoyaning syujeti qisman real voqealarga asoslangan, chunki Klod Gueux ismli jinoyatchi haqiqatda mavjud bo'lgan. @madnifique (Madina Musaeva o`qigan) 

Klod Gyo 

Klod Ge

 Grossmeyster Garri Kasparov komyuterga yutqazib qo‘yganidan keyin nima bo‘lgan? Sun'iy intellekt inson kabi mukammal bo‘la oladimi yoki birinchi dasturlovchi Ada Lavleysning bashorati to‘g‘rimi? IT sohasi rivojida gumanitar fanlar, davlat va boshqa sektorlarning o‘rni qanday? “#Innovatorlar” ning so‘nggi bobida shu haqida so‘z ketadi.

Kitobni IT sohasining tarixi va bugungi kuni haqidagi to‘liq, foydali va motivasion darslik sifatida Madina Musaeva (@madnifique) tavsiya etadi. 

8-qisim

5-qisim

6-qisim

7-qisim

Innovatorlar 

Kitob yana fikrashingizni o‘zgartiradi, pul ishlashning har xil yo‘llarini ko‘rsatadi, kamroq vaqt sarflab ko‘proq pul topishga qobiliyatli qiladi. Moliyaviy erkin bo‘lish yo‘lini ochadi.﻿

Men va pul

“Zukkolar va Landavurlar” — yuqori darajadagi muvaffaqiyatga hissa qoʻshadigan omillarni oʻrganadigan ajoyib kitob. Muallifning taʼkidlashicha, biz koʻpincha imkoniyat va vaziyatning roliga emas, balki shaxsiy isteʼdodga juda koʻp eʼtibor qaratamiz. Kitobda berilgan yana bir tushuncha — bu “Metyu effekti”. Bu boylar boyib boradi, kambagʻallar esa qashshoqlashadi, degan fikr. Gladuellning taʼkidlashicha, bu hodisa nafaqat pulga, balki imkoniyatlarga ham tegishli. Imtiyozli sharoitlarda tugʻilganlar muvaffaqiyatga erishish uchun zarur imkoniyatlarga ega boʻlish ehtimoli koʻproq boʻlar ekan.

Zukkolar va Landovurlar

Roman oʻtgan asrning yigirmanchi yillarida Germaniyada tahsil olgan va sobiq Sovet Ittifoqi tomonidan shafqatsizlarcha qatl etilgan millat yigit-qizlarining xotirasiga bagʻishlanadi.

Qo'rqma

 Yosh Mansurning tog‘asi uylangan kunining ertasiga urushga ketadi. Mansur esa kelinoyisining azoblari, sog‘inchlari guvohi bo‘ladi. Kunlardan bir kuni unga yaxshilik qilaman deb, kelinoyisining dilini qattiq og‘ritadi... hikoya audiosini Madina Musayeva (https://t.me/Madnifique) o‘qigan.

Yaxshilik (hikoya)

Yaxshilik 

Bir toʻgʻnogʻichning yoʻqolishi natijasida zodagonlar oilasida katta muammolar paydo boʻldi. Bu hodisa zodagonlar orasida norozilik va tartibsizliklarga olib keldi. Oʻsha davrning ijtimoiy va siyosiy holatlarini ifodalash orqali yozuvchi, bu voqea orqali zamonaviy jamiyatdagi ko'plab muammolarni, ijtimoiy adolatsizliklarni va xizmatkorlarning bebahra ahvolini ochib berishga harakat qilgan.

Toʻgʻnogʻichning yoʻqolishi zodagonlarning ichki nizolarini yuzaga chiqardi, ularning oilaviy va ijtimoiy munosabatlarini sinovdan oʻtkazdi. Xizmatkorlar, bu vaziyatdan foydalanib, oʻzlarining qattiq mehnat va cheklovli sharoitlaridan norozi ekanliklarini bildirishdi. Ularning ayblanishi va bu holatga olib kelgan tahlil, aslida zodagonlar oilasidagi ijtimoiy strukturadagi zaifliklar va notinchliklarni ko‘rsatmoqda edi.

Yozuvchi bu orqali, ijtimoiy qatlamlar orasidagi nizolarni, xizmatkorlarning kamtarona hayotini va ularning jamiyatdagi o‘rni qanday inobatga olinayotganini tanqid qilmoqda. U, shuningdek, zodagonlar oilasida yuzaga kelgan muammolar orqali, o'sha davrdagi ijtimoiy adolatsizliklar va ijtimoiy tartibning zaif tomonlarini ko‘rsatmoqchi bo‘lgan. Bu yozuv, zamonaviy muammolarni tushunishga yordam beradi va tarixiy kontekstda haqiqatni ifodalash orqali jamiyatning o‘zgartirish kerak bo‘lgan tomonlarini ko‘rsatadi.

To‘plam

Jahon adabiyoti